Çevresel Göstergeler
Çevresel Göstergeler
13.3 Tarım İlacı (Pestisit) Kullanımı

Tipi: Baskı

Tanımı: Toplam tarım ilacı kullanımını (ton birimiyle aktif bileşen) ifade eder.

Birimi: ton

Önem: Tarım ilacı kullanımı çevre üzerinde baskı yaratmaktadır.

Değerlendirme:

 Türkiye’de 2020 yılında toplam tarım ilacı kullanım miktarı, 2019 yılına göre 4,6 % artarak 53.672 ton’ a yükselmiştir. Tarım ilacı kullanım miktarları gruplar bazında incelendiğinde Dünyada olduğu gibi Ülkemizde de en büyük grubu fungusitler (mantar öldürücü) oluşturmuştur. 2020 yılında toplam tarım ilacı kullanımının 38,4 %’ını fungusitler, 24,7 %’sını herbisitler (yabancı ot öldürücüler), 23,0 %’ını insektisitler (böcek öldürücüler), 4,1 %’ini akarisitler (akar öldürücüler), 0,5 %’ini rodentisitler (kemirgen öldürücüler) ve 9,3 %’ını diğerleri (bitki aktivatörü, bitki gelişim düzenleyici, böcek cezbedici, fumigant, nematosit, kükürt, madeni yağlar) oluşturmaktadır. 

Türkiye’de pestisit kullanım miktarı zararlı organizmaların durumuna ve iklimsel değişikliklere göre bazı yıllar azalabilmekte, bazı yıllar artabilmektedir. Son yıllarda bitkisel üretim miktarı artmasına rağmen pestisit kullanım miktarı aynı oranda artmamıştır.

Türkiye’de 2019 yılında bitkisel üretimde verim ve kalite kayıplarının önlenmesi amacıyla 51.297 ton tarım ilacı kullanılmıştır. Tarım ilacı kullanım miktarları gruplar bazında incelendiğinde Dünyada olduğu gibi Ülkemizde de en büyük grubu fungusitler (mantar öldürücü) oluşturmuştur. 2019 yılında toplam tarım ilacı kullanımının 38,40 %’ını fungusitler,  24,65 %’ini herbisitler (yabancı ot öldürücüler), 22,63 %’ünü insektisitler (böcek öldürücüler),  4,14 %’nü akarisitler (akar öldürücüler),  0,51 %’ini rodentisitler (kemirgen öldürücüler) ve  9,67 %’sini diğerleri (bitki aktivatörü, bitki gelişim düzenleyici, böcek cezbedici, fumigant, nematosit, kükürt, madeni yağlar) oluşturmaktadır.

Ülkemizde 2019 yılında bölgesel olarak tarım ilacı en çok Akdeniz Bölgesinde ( 28,16 %) kullanılmıştır. Bunu sırası ile Ege (25 %), Marmara (17.37 %) ve İç Anadolu Bölgeleri (12,94 %) takip etmektedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri Türkiye tüketiminin sadece 12,26 %’ni oluşturmaktadır. Karadeniz Bölgesi ise  4,27 % ile en son sırada yer almaktadır.

2019 yılı itibariyle en fazla tarım ilacı kullanılan ilk 5 ilimiz; toplam kullanımın  8,4 %’i ile Antalya (4.326 Ton), 8,1 %’i ile Manisa (4.132 Ton), 6,7 %’i ile Adana (3.445 Ton), 6,2 %’si ile Mersin (3.199 Ton) ve  5,9 %’i ile Aydın (3.007 Ton) olmuştur.

Tarım ve Orman Bakanlığınca hatalı pestisit kullanımın önlenmesi amacıyla bitkisel ürünlerde arız olan zararlı organizmalarla mücadelede tüm dünyada kabul gören Entegre Mücadele çalışmalarının yaygınlaştırılması, hasat öncesi pestisit denetim çalışmalarının yürütülmesi, alternatifmücadeleyöntemlerinden biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemlerinin destekleme kapsamına alınması ve yaygınlaştırılması, çiftçi tarla okulu gibi yaygın ve uygulamalı eğitimlerle birlikte uzaktan eğitim yayım çalışmalarına ağırlık verilmesi gibi farkındalık çalışmaları sürdürülmektedir [i].

 

GRAFİK 147- YILLAR İTİBARİYLE TOPLAM TARIM İLACI KULLANIM MİKTARLARI

Kaynaklar: Tarım ve Orman Bakanlığı, 2021

(*)2016 yılından sonra hesaplama metodunda değişiklik yapılması nedeniyle kullanım miktarı yüksek gözükmektedir.

 


[i] Tarım ve Orman Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, 2022