Tipi: İtici güç
Tanım: Kömür ve odun gibi katı yakıtlar, petrol, gaz ve yenilenebilir kaynaklardan sağlanan enerji üretim miktarlarını ve her bir kaynağın toplam üretilen enerji miktarına oranını ifade eder.
Birimi: Ton petrol eşdeğeri (TEP), yüzde
Önem: Bu gösterge, enerji üretiminde kullanılan her bir kaynağın, toplam enerji üretimine bağıl katkısını gösterir. Bu gösterge, enerji üretiminde hangi tür kaynaklara ağırlık verildiğini ölçer.
Değerlendirme:
Bu gösterge, bir itici güç göstergesidir. Türkiye’nin birincil enerji üretim miktarı 1990 yılında 25,1 Mtep iken, 2020 yılında 44, 1 Mtep olmuştur. 1990’dan 2020 yılına artış 75 % olarak gerçekleşmiştir.[i].
GRAFİK 129- YILLAR İTİBARİYLE BİRİNCİL ENERJİ ÜRETİMİ (Mtep)
Kaynak: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,, https://enerji.gov.tr/enerji-isleri-genel-mudurlugu-denge-tablolari 2022
GRAFİK 130- 2020 YILI İTİBARİYLE BİRİNCİL ENERJİ ÜRETİMİNİN KAYNAKLARINA GÖRE DAĞILIMI (Mtep ve %)
Kaynak: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,2022, https://enerji.gov.tr/enerji-isleri-genel-mudurlugu-denge-tablolari
Türkiye’de 2020 yılında elektrik enerjisi üretimi 306,7 TWh (Terawatt saat) olmuştur. Türkiye’nin toplam elektrik enerjisi üretimi 1990 yılına göre 433 %, 2005 yılına göre 89 % oranında artmış fakat 2019 yılına göre 0,9 % oranında artmıştır.
Türkiye’de 1990 yılında toplam üretilen elektrik enerjisi üretiminin dağılımına bakıldığında; katı yakıtlar 35 %, doğal gaz 18 %, sıvı yakıtlar 7 %, hidrolik 40 % paya sahip olmuştur. 2020 yılında ise katı yakıtlar 34,5 %, doğal gaz 23 %, hidrolik 25,5 %, diğer yenilenebilir kaynaklar 17 % paya sahiptir.
GRAFİK 131 – KAYNAKLARA GÖRE TOPLAM ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ (TWh)
Kaynak: Türkiye Elektrik Üretim-İletim 2020 Yılı İstatistikleri, https://www.teias.gov.tr/tr-TR/turkiye-elektrik-uretim-i- letim-istatistikleri,2022
[i] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, https://enerji.gov.tr/enerji-isleri-genel-mudurlugu-denge-tablolari,2022
