Tipi: İtici güç

Tanım: Kömür ve odun gibi katı yakıtlar, petrol, gaz ve yenilenebilir kaynaklardan sağlanan enerji üretim miktarlarını ve her bir kaynağın toplam üretilen enerji miktarına oranını ifade eder.

Birimi: Ton petrol eşdeğeri (TEP), yüzde

Önem: Bu gösterge, enerji üretiminde kullanılan her bir kaynağın, toplam enerji üretimine bağıl katkısını gösterir. Bu gösterge, enerji üretiminde hangi tür kaynaklara ağırlık verildiğini ölçer.

Değerlendirme:

Bu gösterge, bir itici güç göstergesidir. Türkiye’nin birincil enerji üretim miktarı 1990 yılında 25,1 Mtep iken, 2021 yılında 46, 7 Mtep olmuştur. 1990’dan 2021 yılına artış 86% olarak gerçekleşmiştir[i].

GRAFİK 132- YILLAR İTİBARİYLE BİRİNCİL ENERJİ ÜRETİMİ (Mtep)

Kaynak: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, https://enerji.gov.tr/eigm-raporlari, 2023

GRAFİK 133- 2021 YILI İTİBARİYLE BİRİNCİL ENERJİ ÜRETİMİNİN KAYNAKLARINA GÖRE DAĞILIMI (Mtep ve %)

Kaynak: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,2023, https://enerji.gov.tr/eigm-raporlari

Türkiye’de 2021 yılında elektrik enerjisi üretimi 334,7 TWh(Terawatt saat) olmuştur. Türkiye’nin toplam elektrik enerjisi üretimi 1990 yılına göre 482%, 2005 yılına göre 107% oranında artmış fakat 2020 yılına göre 9,1% oranında artmıştır.

Türkiye’de 1990 yılında toplam üretilen elektrik enerjisi üretiminin dağılımına bakıldığında; katı yakıtlar 35%, doğal gaz 18%, sıvı yakıtlar 7%, hidrolik 40% paya sahip olmuştur.  2021 yılında ise doğal gaz 33%, katı yakıtlar 31%, diğer yenilenebilir kaynaklar 19%, hidrolik 17% paya sahiptir.

GRAFİK 134 – KAYNAKLARA GÖRE TOPLAM ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ (TWh)

Kaynak: Türkiye Elektrik Üretim-İletim 2020 Yılı İstatistikleri, https://www.teias.gov.tr/tr-TR/turkiye-elektrik-uretim-i- letim-istatistikleri,2023

[i] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, https://enerji.gov.tr/enerji-isleri-genel-mudurlugu-denge-tablolari,2023