Tipi: Tepki

Tanımı: Çevre koruma harcamaları, kirliliğin önlenmesi, azaltılması ve ortadan kaldırılması ile diğer çevresel bozulmalarla ilgili yapılan tüm faaliyetler ve eylemler için ayrılan ekonomik kaynakları içerir. Bu faaliyet ve eylemler, çevresel bozulmalar sonrası yapılan iyileştirme faaliyetlerini de kapsar.

Verinin Kapsamı: Genel devlet, hanehalklarına hizmet eden kâr amacı olmayan kuruluşlar, mali ve mali olmayan şirketler ile hanehalklarıdır.

Birimi: TL

Önem: Ülkelerin çevresel performansları, ekonomik refah düzeyleri ile doğrudan ilişkilidir. Ekonomik refahı yüksek olan ülkelerde, kamu ve özel kuruluşların toplam çevre harcamalarının da yüksek olması ve dolayısıyla çevre sorunlarının önlenmiş veya en aza indirilmiş olması beklenir.

Değerlendirme:

Çevre koruma harcamaları 2023 yılında bir önceki yıla göre 56,8% artarak toplam 224,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Çevre koruma harcamalarının 66,8%’i mali ve mali olmayan şirketler, 28,1%’ü genel devlet ve hanehalkına hizmet eden karamacı olmayan kuruluşlar ve 5,1%’ü  ise hanehalkları tarafından yapılmıştır.

Çevre koruma harcamalarının 63,3%’ü atık yönetimi hizmetleri, 14,7%’si atıksu yönetimi hizmetleri, 8,3%’ü biyolojik çeşitliliğin ve peyzajın korunması, 5,4% ’ü toprak, yeraltı ve yüzey sularının korunması ve kalitesinin iyileştirilmesinden, 2,7%’si dış ortam havasını ve iklimi korumadan ve 5,6%’sı ise diğer çevre koruma konularından oluştur[i] .

AB-27 ülkelerinde ise özel ve kamu tarafından çevre korumaya yönelik yapılan toplam harcamaların gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki oranı 2023 yılı itibariyle 2,2% olmuştur [ii] .

GRAFİK 10- KONULARA GÖRE ÇEVRE KORUMA HARCAMALARI, (2013-2023)

Kaynak: TÜİK, “Çevre Koruma Harcama İstatistikleri, 2023”

Genel çevre yönetimi, çevre koruma için eğitim faaliyetleri, harcamaları bölünemeyen faaliyetler ve başka yerde belirtilmemiş faaliyetleri kapsanır.

 

 

 

[i] Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, “Çevre Koruma Harcama İstatistikleri, 2023”

[ii]  EUROSTAT,https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=Environmental_protection_expenditure_accounts#National_expenditure_on_environmental_protection