Tipi: Baskı

Tanımı: Su ürünleri istatistikleri deniz ürünleri ile içsu (tatlısu) ve yetiştiricilik bilgilerinden oluşmaktadır.

Birimi: ton

Önem: Bu gösterge, su ürünleri yetiştiriciliği üretimini ve besi deşarjlarını izler ve sonuç olarak deniz ortamında su ürünleri yetiştiriciliğinin çevre üzerindeki baskılarının bir ölçümünü sunar.  Basit ve her an kullanıma hazır olan bir göstergedir, fakat tek başına kullanıldığında, anlamı ve ilgisi sınırlıdır; çünkü üretim uygulamaları ve yerel koşullar oldukça değişkendir. Daha belirgin bir baskı göstergesi oluşturmak için, üretim uygulamalarıyla ilgili diğer göstergelerle (toplam besi maddesi üretimi ya da toplam kimyasal deşarj) entegre olması gerekir.

Değerlendirme:

Türkiye’de toplam 24 milyon ha deniz alanı ve 1,5 milyon ha iç su alanı vardır. TÜİK verilerine göre; su ürünleri üretimi 2021 yılında toplam su ürünleri üretimi 799.851 ton olarak gerçekleşmiştir. Üretimin 41 %’ini deniz avcılığı ve 59 %’unu yetiştiricilik ürünleri oluşturmuştur.

2021 yılında bir önceki yıla göre, deniz su ürünleri avcılığı 11 %  azalırken, yetiştiricilik üretimi 12 % artmıştır. Avcılıkla yapılan üretim 328.165 ton olurken, yetiştiricilik üretimi ise 471.686 ton olarak gerçekleşmiştir. Yetiştiricilik üretiminin 29 % ’u iç sularda, 71 %’i ise denizlerde gerçekleşmiştir.

Deniz ürünleri avcılığı ile yapılan üretimde ilk sırayı 50,5 % ’lik oran ile Doğu Karadeniz Bölgesi almıştır. Bu bölgeyi  27 %  ile Batı Karadeniz, 12,6 %  ile Ege,  5,1 %  ile Akdeniz ve  4,9 %  ile Marmara Bölgeleri izlemiştir[i].

Su ürünleri kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir işletilmesinin sağlanması amacıyla, su ürünleri avcılığına ilişkin; yer, zaman, boy, tür, mesafe, derinlik ve avlanma araç ve gereçleri ile ilgili düzenlemeler yapılmaktadır.Bunun yanı sıra balık stoklarının izlenmesi ve nesli tehlikede olan türlerin korunması, balıklandırma yoluyla stokların takviye edilmesi, kirlilik yönünden su kaynaklarının izlenmesi ve önleyici tedbirlerin alınması amacıyla çeşitli çalışmalar yürütülmektedir.

GRAFİK 151- YILLAR İTİBARİYLE SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ VERİLERİ (2002-2021)

Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı, TÜİK, “Su Ürünleri Haber Bülteni, 2021”

[i] Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, “Su Ürünleri, 2021” Haber Bülteni, 02/06/2022, Sayı: 45745, TÜİK Kurumsal (tuik.gov.tr)