Tipi: Durum
Tanımı: Yeni doğmuş bir bireyin yaşamı boyunca belirli bir dönemdeki yaşa özel ölümlülük hızlarına maruz kalması durumunda yaşaması beklenen ortalama yıl sayısıdır.
Birimi: Yıl
Önem: Doğuşta beklenen yaşam süresi, ülkelerin sosyo- ekonomik durumu ile yaşam kalitesinin bir göstergesi olup ülkelerin ölümlülük seviyelerini karşılaştırmada ve gelişmişlik düzeylerini ölçmede kullanılmaktadır. Doğuştan beklenen yaşam süresi bir toplumdaki ortalama ömrü gösterir. Ortalama ömür, sosyo-ekonomik düzey ve hayat şartlarının iyileşmesinin yanında sağlık hizmetlerinin etkinliğine göre de değişir. Gelişmiş ülkelerdeki beklenen yaşam süreleri genellikle daha yüksektir. Kadınların beklenen yaşam süreleri genel olarak erkeklerden daha yüksektir.
Değerlendirme:
TÜİK verilerine göre, Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi, 2013-2015 döneminde 78 yıl iken, 2021-2023 döneminde 77,3 yıl olmuştur. TÜİK verilerine göre 2021-2023 döneminde, doğuşta beklenen yaşam süresi, erkeklerde 74,7 ve kadınlarda 80 yıldır. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,3 yıldır[i].
2022 yılı Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) verilerine göre, AB-27 ülkelerinde doğuşta beklenen ortalama yaşam süresi toplamda 80,6, erkeklerde 77,9, kadınlarda 83,3 yıldır [ii].
TABLO 4-DOĞUŞTA BEKLENEN YAŞAM SÜRESİ (YIL)
|
Dönem |
Toplam |
Erkek |
Kadın |
|
2013 |
78,0 |
75,3 |
80,7 |
|
2013-2014 |
78,0 |
75,3 |
80,7 |
|
2013-2015 |
78,0 |
75,3 |
80,7 |
|
2014-2016 |
78,0 |
75,3 |
80,7 |
|
2015-2017 |
78,0 |
75,3 |
80,8 |
|
2016-2018 |
78,3 |
75,6 |
81 |
|
2017-2019 |
78,6 |
75,9 |
81,3 |
|
2018-2020 |
78,3 |
75,6 |
81,1 |
|
2019-2021 |
77,7 |
75,0 |
80,5 |
|
2020-2022 |
77,5 |
74,8 |
80,3 |
|
2021-2023 |
77,3 |
74,7 |
80,0 |
Kaynak: TÜİK,Hayat Tabloları, 2013-2023
[i] TÜİK Hayat Tabloları,https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hayat-Tablolari-2021-2023-53678
[ii]EUROSTAT, https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/ddn-20240314-1
