Tipi: Baskı
Birimi: km
Önem: Yol ağ yoğunluğu, aktif ulaştırma nedeniyle yaban hayat habitatlarının ve doğal peyzajın parçalanması hakkında bilgi sunar. Yol yapımı, habitat kaybına neden olur ve yolun iki tarafında kalan habitat arasında engel oluşturur. Araçların neden olduğu hayvan ölümleri trafik yoğunluğu ile ilgilidir. Trafikten kaynaklanan kirlilik ve gürültü gibi çevresel riskler ise diğer önemli bir faktördür.
Değerlendirme:
Ülkemizde 2022 yılında sivil hava trafiğine açık aktif havalimanı sayısı 57 olup, toplam havayolu uçuş yolu uzunluğu 75.902 km’dir. Türkiye’nin toplam 403 adet kıyı tesisi bulunmakta olup, uluslararası faaliyet gösteren liman sayısı 182’dir. 2022 yılı sonu itibariyle, karayolu ağı uzunluğu (il yolu, devlet yolu ve otoyol) 68.541 km olup, 2022 yılında demiryolu ağı uzunluğu (konvansiyonel ve yüksek hızlı hat) ise 13.128 km’dir[i].
TABLO 34- YILLAR İTİBARİYLE KARAYOLU VE DEMİRYOLU AĞI (km)
|
YILLAR |
2002 |
2005 |
2010 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
|
Karayolu Ağ Uzunluğu (km) |
63.082 |
63.606 |
64.865 |
66.437 |
67.161 |
67.620 |
68.034 |
68.231 |
68.633 |
68.541 |
68.640
|
|
Demiryolu Ağ Uzunluğu (km) |
10.948 |
10.973 |
11.940 |
12.532 |
12.532 |
12.608 |
12.740 |
12.803 |
12.803 |
13.022 |
13.128 |
Kaynak:
1)Yıllara Göre Devlet ve İl Yolları Uzunluğu (km)Karayolları Genel Müdürlüğü,2023
2)Yıllar İtibariyle Yapımı Tamamlanmış Otoyollar Karayolları Genel Müdürlüğü,2023
3)T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, 2023 2015-2019 İstatistik Yıllığı
Karayolları ile kıyaslandığında demiryolları, enerjinin daha verimli tüketimi sayesinde atmosfere daha az seragazı salımı yapmaktadır. Ayrıca, demiryolu yapımında daha az alan kullanıldığı için doğal çevrenin korunmasında da önemli rol oynamaktadır. Diğer taraftan demiryolları aynı zamanda hava kirliliğinin neden olduğu solunum bozuklukları ve diğer hastalıkların azaltılmasında da katkı sağlar.
Türkiye’de, 100.000 nüfusa düşen karayolu uzunluğu 88 km, demiryolu ana hat uzunluğu 12 km’dir. AB-27 ülkelerinde ise bu rakamlar ortalama olarak, sırasıyla; 400 km ve 42 km’dir. Yüzölçümü açısından değerlendirildiğinde Türkiye’de 1000 km2’ye düşen karayolu uzunluğu 81 km, demiryolu ana hat uzunluğu ise 13 km’dir. AB-27 ülkelerinde ise bu rakamlar sırasıyla 461 km ve 49 km’dir[ii].
[i] Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü,2023
[ii] Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, 2023
Yıllara Göre Devlet ve İl Yolları Uzunluğu (km)Karayolları Genel Müdürlüğü, 2023
Yıllar İtibariyle Yapımı Tamamlanmış Otoyollar Karayolları Genel Müdürlüğü, 2023
