Tipi: İtici Güç
Tanımı: Kaynak verimliliği; gayrisafi yurtiçi hasılanın yurtiçi madde tüketimine oranıdır. Yurtiçi madde tüketimi miktarı ise, yurtiçi kaynaklı tüketilen yıllık hammadde miktarı ile fiziksel ithalat miktarının toplanıp, fiziksel ihracat miktarının çıkarılması ile bulunur.
Birimi: Euro/kg
Önem: Gayrisafi yurtiçi hasıla üretirken ülke kaynaklarının ne kadar verimli kullanıldığını gösterir.
Doğal kaynaklar ekonomimizi ve yaşam kalitemizi desteklemektedir. Artan kaynak verimliliği, sürdürülebilir büyümenin güvence atlına alınmasında kilit unsurlardan biridir ve ekonomik fırsatlar yaratma, verimliliği artırma, maliyetleri düşürme ve rekabet gücünü artırma potansiyeline sahiptir.
Değerlendirme:
Türkiye’de 2021 yılı verileriyle tüketilen her kilogram malzeme için 1,7 Euro gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) oluşturulurken, AB-27 ülkelerinde bu rakam 2,3 Euro olmuştur [i] .
GRAFİK 5- YILLAR İTİBARİYLE KAYNAK VERİMLİLİĞİ
Kaynak: TÜİK 2023,EUROSTAT, 2022
Kaynak verimliliği göstergesinin ülkeler arası karşılaştırmasında satın alma gücü standartlarında GSYH (kod: RP_PPS) kullanılmalıdır.
Kişi başına yurtiçi madde tüketimi, ülke ekonomisi için kullanılan üretim ve girdilerin verimli kullanılma düzeyini gösterir. Türkiye’de kişi başına yurtiçi madde tüketimi 2012 yılında 14,045 ton iken 2021 yılında 11,5 tona düşmüştür. AB-27 ülkeleri ortalaması kişi başına yurtiçi madde tüketimi ise, 2000 yılında 15,3 ton iken 2021 yılında 14,3 tona düşmüştür.
AB- 27 ülkelerinde 2012 yılında kişi başına düşen yurt içi madde tüketimi 13, 9 tondan 2019 yılında 14,2 tonun üzerine çıkmıştır[i] .
Türkiye’nin kişi başına yurtiçi madde tüketimi 2021 yılı itibariyle AB-27 ülkeleri ortalamasının altındadır.
GRAFİK 6- YILLAR İTİBARİYLE KİŞİ BAŞINA YURTİÇİ MADDE TÜKETİMİ
Kaynak:TÜİK 2023, Eurastat 2023
GRAFİK 7- MALZEME KATEGORİSİNE GÖRE TÜKETİM (Kişi başına ton)
Kaynaklar:
1) TÜİK, 2023
2)Eurostat
[i] EUROSTAT,https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do
[i] EUROSTAT, https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do
