Tipi: Durum

Tanımı: Toplam ekilen tarım arazisinin toplam nüfusa oranı olarak ifade edilir.

Birimi: ha/kişi

Önem: Nüfus artışına rağmen, tarım arazisinin daralması eğilimi artmakta olduğundan, izlenmesi gerekmektedir. Tarım alanları bitkisel üretimimiz açısından, mera, yaylak ve kışlaklarımız ise hayvancılığımızın gelişmesi ve doğa koruma açısından önem taşımaktadır.

Değerlendirme:

TÜİK’in  2021 yılı verilerine göre, toplam tarım alanı  38 063 bin hektardır (buna çayır ve mera arazisi de dahil edilmiştir). Toplam tarım alanının  52,2 %’sini işlenen alanlar, 9,4 %’ini uzun ömürlü bitkiler altındaki alanlar (çok yıllık meyvelikler), 38,4 %’ını daimi çayır ve mera alanları oluşturmaktadır.

Türkiye’de nüfusun artması, buna karşılık toplam tarım alanları miktarının azalması sonucu kişi başına düşen tarım alanı miktarı azalmıştır. 1990-2018 döneminde, Türkiye nüfusunda yaklaşık 45,2 % artış olmuş, aynı dönem içerisinde kişi başına düşen tarım alanlarındaki daralma 39,3 % olarak gerçekleşmiştir.

1990 yılında 0,76 ha olan kişi başına toplam tarım alanı miktarı, 2021 yılında 0,45 ha alana kadar gerilemiştir.  2021 yılı itibariyle, toplam ekilebilir alan ( 23 446 bin ha) dikkate alındığında ise kişi başına 0,28 ha alan düşmektedir [i]. 2020 yılı verilerine göre, dünyadaki kişi başına düşen işlenen tarım alanı ise 0,18 ha, Avrupa Birliğinde ise 0,22 ha olmuştur [ii]

GRAFİK 145- YILLAR İTİBARİYLE TOPLAM TARIM ALANI VE KİŞİ BAŞINA TARIM ALANI

Kaynak: TÜİK,2022, Tarım ve Orman Bakanlığı,2022

Notlar:

1. 1995 yılından itibaren sadece meyve ve zeytin kapalı alanları verilmiş olup, dağınık ağaçların kapladığı alan dahil edilmemiştir.
2. 1995 yılından itibaren Avrupa Birliğinin faaliyetlere göre Ürünlerin İstatistiki Sınıflamasına (CPA 2002) göre gruplandırılmıştır.
3. 2011 yılından itibaren birden fazla ekilişler dahil edilmemiştir.

[i] Tarım ve Orman Bakanlığı, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, 2022

[ii] Dünya  Bankası,    https://data.worldbank.org/indicator/AG.LND.ARBL.HA.PC?most_recent_year_  desc=true