Tipi: Tepki
Tanımlar:
Yenilenebilir elektrik, yenilenebilir enerji kaynakları tarafından üretilen elektrik ve bir takvim yılı için hesaplanan brüt ulusal elektrik tüketimi arasındaki orandır. Genellikle yüzde olarak ifade edilir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriğin, ulusal elektrik tüketimine olan katkısını ölçer.
1. Yenilenebilir enerji kaynakları; Fosil olmayan yenilenebilir enerji kaynakları olarak tanımlanırlar: rüzgar, güneş, jeotermal, dalga, gelgit, hidroelektrik, biyokütle, düzenli depolama gazı, atıksu arıtma tesisi gazı ve biyogazlar.
2. Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik; Hidroelektrik santrallerden (pompalama hariç), rüzgar, güneş, jeotermal ve biyokütle/atıklardan oluşan elektriği içerir. Biyokütle/atık elektriği, odun/odun atıklarından ve yenilenebilir yapıdaki diğer katı atıkların (saman ve siyah likör) yakılması, belediye katı atık yakma işlemi, biyogaz (düzenli depolama, kanalizasyon, çiftlik gazı dahil) ve sıvı biyoyakıtlardan elde edilen elektrikten oluşur.
3. Brüt ulusal elektrik tüketimi; Tüm yakıtlardan (otoüretim dahil) elde edilen brüt ulusal elektriğe ithal edilen elektrik eklenir ve bundan ihraç edilen elektrik çıkarılır.
Birimi: % (Hem yenilenebilen enerji kaynaklarından üretilen elektrik hem de brut ulusal elektrik tüketimi, GWh cinsinden ölçülür. Bu durumda, yenilenebilen elektrik mutlak değer olarak ölçülür, ancak yüzde olarak ifade edilir).
Önem: Yenilenebilir enerji kaynaklarının genellikle çevre dostu oldukları düşünülür, yenilenebilir enerji kaynaklarının üretilen birim enerji başına çok daha düşük net CO2 emisyon değerlerine sahiptirler.
Değerlendirme:
Bu gösterge bir tepki göstergesi olup, yenilenebilir kaynaklardan elde edilen elektriğin toplam brüt elektrik tüketimine (tüm yakıtlardan üretilen toplam brüt elektrik + elektrik ithalatı - elektrik ihracatı) bölünmesi ile elde edilmektedir.
2021 yılı sonu itibarı Türkiye’nin brüt elektrik tüketimi 334.723 GWh olmuştur. Yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektriğin (118.567 GWh) brüt elektrik tüketimine oranı 35% olmuştur.
Avrupa İstatistik Ofisi (EUROSTAT)’ne göre, 2021 yılı AB-27 ülkeleri ortalaması olarak brüt elektrik tüketimi içerisinde yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektriğin oranı 37,5% olmuştur.[i].
TABLO 37- 2021 YILI YENİLENEBİLİR KAYNAKLARDAN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNİN DAĞILIMI
|
Kaynak |
Üretim (GWh) |
Pay (%) |
|
Hidrolik |
55.926,8 |
47 |
|
Rüzgar |
31.436,7 |
26,5 |
|
Jeotermal |
10.793,2 |
9,1 |
|
Biyoenerji ve Atıklar* |
6.467,8 |
5,45 |
|
Güneş |
13.942,9 |
11,76 |
|
Toplam |
118.567,5 |
100 |
Kaynak: Türkiye Elektrik Üretim-İletim 2021 Yılı İstatistikleri, https://www.teias.gov.tr/tr-TR/turkiye-elektrik-uretim-i- letim-istatistikleri,2023
*Endüstriyel Atık dahil, Atık Isı dahil değildir.
GRAFİK 136- BRÜT ELEKTRİK TÜKETİMİ İÇERİSİNDE YENİLENEBİLİR KAYNAKLARDAN ÜRETİLEN ELEKTRİĞİN ORANI (%)
Kaynak: Türkiye Elektrik Üretim-İletim 2021 Yılı İstatistikleri, https://www.teias.gov.tr/tr-TR/turkiye-elektrik-uretim-i-letim-istatistikleri,2023
[i] https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=File:Table_2_share_of_electricity_from_renewable_sources_2020.PNG
