Tipi: Baskı
Tanımı: Ambalaj Atıkları; Üretim artıkları hariç, ürünlerin veya herhangi bir malzemenin tüketiciye ya da nihai kullanıcıya ulaştırılması aşamasında ürünün sunumu için kullanılan ve ürünün kullanılmasından sonra oluşan kullanım ömrü dolmuş tekrar kullanılabilir ambalajlar da dâhil çevreye atılan veya bırakılan satış, ikincil ve nakliye ambalajlarının atıklarının miktarlarını ve geri kazanımına ilişkin bilgileri içerir.
Birimi: bin ton
Önem: Genel olarak, atıkların ağırlıkça 0’unu, hacimce P’sini ambalaj atıkları oluşturmaktadır. Geri kazanılma potansiyelleri çok yüksektir.
Değerlendirme:
Ambalaj Atıklarının Kontrolü (AAK) Yönetmeliğinde yer alan kirleten öder prensibine göre; ambalaj atıklarının toplama maliyetlerini karşılama sorumluluğu ürünlerini ambalajlı olarak piyasaya süren işletmelere verilmiş olup, bu işletmelerin kayıt altına alınması büyük önem taşımaktadır. Ambalaj Atıklarının Kontrolü (AAK) Yönetmeliği kapsamında ambalaj ve ambalaj atıklarına ilişkin envanterin oluşturulması amacıyla Bakanlığımız tarafından “Ambalaj Bilgi Sistemi” oluşturulmuştur. Ambalaj bilgi sistemine veri girişi yapan kullanıcılardan alınan ambalaj üretimi piyasaya sürülen ambalaj miktarları kullanım amaçları baz alınarak piyasaya sürülen ambalaj cinslerine ve kullanım amaçlarına göre oranları ilişkin sonuçlar Grafik-94 ve Tablo 17’de verilmektedir. Atık üreticileri tarafından 2022 yılında Atık Yönetim Uygulaması atık beyan sisteminde beyan edilen ambalaj atıkları miktarları aşağıdaki Grafik -95’ de yer almaktadır.
GRAFİK 94- AMBALAJ BİLGİ SİSTEMİNE GÖRE YILLAR İTİBARİYLE PİYASAYA SÜRÜLEN AMBALAJ MİKTARI
Kaynak: 2021 Yılı Ambalaj Bülteni, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2023
GRAFİK 95-2022 YILI AMBALAJ ATIKLARI MIKTARLARI (TON)
Kaynak: 2022 Yılı Atık İstatistik Bülteni, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2024
TABLO 17- 2021 YILI ÜRETİLEN, PİYASAYA SÜRÜLEN AMBALAJ VE AMBALAJ ATIĞI SONUÇLARI
|
Atık Kodu |
Cinsi |
Üretilen Ambalaj (ton) |
B-1 Kapsamında Piyasaya Sürülen (ton) |
B-2 Kapsamında Piyasaya Sürülen (ton) |
|
15.01.02 |
PLASTİK |
2.785.429 |
1.037.925 |
87.160 |
|
15.01.04 |
METAL |
544.794 |
139.801 |
117.672 |
|
15.01.05 |
KOMPOZİT |
167.946 |
97.249 |
6.348 |
|
15.01.01 |
KÂĞIT KARTON |
3.556.185 |
1.225.257 |
34.438 |
|
15.01.07 |
CAM |
1.937.861 |
810.482 |
19.640 |
|
|
|
|
|
|
|
15.01.03 |
AHŞAP |
736.842 |
736.215 |
1.765 |
|
|
TOPLAM |
9.729.057 |
4.046.930 |
267.022 |
Kaynak: 2021 Yılı Ambalaj Bülteni, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü,Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2023
(1) B-1: Bertarafı AAK Yönetmeliği çerçevesinde gerçekleştirilen ambalajlar
(2) B-2: Bertarafı AAK Yönetmeliği dışındaki mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilen ambalajlar
(3) C: AAK Yönetmeliği kapsamında depozitolu olarak piyasaya sürülen ambalajlar
GRAFİK 96- 2021 YILI B-1 KAPASAMINDA PİYASAYA SÜRÜLEN AMBALAJLARIN CİNSLERİNE GÖRE ORANLARI
Kaynak: 2021 Yılı Ambalaj Bülteni ,Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü,Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı,2023
2012 yılından itibaren hazırlanan Ambalaj İstatistikleri haber bülteninde ambalaj üreticileri, piyasaya sürenler, tedarikçiler, ambalaj atıklarını toplayan-ayıran ve geri dönüştüren/geri kazanan lisanslı işletmeler, üretilen, ithal edilen, ihraç edilen, tedarik edilen, ambalajlı olarak piyasaya sürülen ambalajlar ile toplanan-ayrılan, geri dönüştürülen ambalaj atıklarına ve belediyelerdeki ambalaj atıkları yönetimine ilişkin verilere yer verilmektedir. Diğer taraftan 26/06/2021 tarihli ve 31523 Resmi Gazete'de yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında 2023 yılından itibaren hazırlanacak Ambalaj İstatistikleri haber bülteninde 2021 yılından başlayarak ambalaj üreticileri, piyasaya sürenler ile tedarikçiler, üretilen, ithal edilen, ihraç edilen, tedarik edilen, ambalajlı olarak piyasaya sürülen ambalajlara ilişkin verilere yer verilecek olup ambalaj atıklarına ilişkin veriler Tehlikesiz Atık İstatistikleri Bülteni altında yayımlanacaktır.
