Tipi: Baskı

Tanımı: Trafiğe kayıtlı kara taşıtlarının türleri ve sayıları

Birimi: Adet

Önem: Motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan emisyonlar, özellikle büyük kent merkezlerinde hava kirliliğinin önemli nedenlerinden biridir. Artan taşıt sayısı bir baskı göstergesidir.

Değerlendirme:

1979 yılında 1.566.405 olan toplam motorlu kara taşıtı sayısı artarak 2023 yılında 28.740.492’ye ulaşmıştır. 1979 yılıyla 2023 yılı motorlu kara taşıt türlerinin payları bakımından karşılaştırılırsa, 2023 yılında otomobil, kamyonet ve motosiklet oranlarındaki artış dikkati çekmektedir. 2023 yılında toplam motorlu kara taşıtı sayısının 53%’ünü otomobil, 17,7%’sini motosiklet, 15,6%’sını kamyonet, 7,6%’sını traktör, 3,3%’ünü kamyon, 1,8%’ini minibüs, 0,7%’sini otobüs, 0,3%’ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturmaktadır.[i].

Artan taşıt sayısına karşın, yüksek fiyat ve vergiler dolayısıyla Türkiye’de taşıt sahibi olma oranı Avrupa ortalamasının çok altındadır.2023 yılı verileriyle, bin kişi başına düşen otomobil sayısı İtalya’da 694, Lüksemburg’da 675, Kıbrıs’ta 665 iken Türkiye’de bu rakam 178’tir[ii].  2023 AB-27 ortalaması ise 571 olarak belirtilmiştir[iii].

GRAFİK 123- YILLARA GÖRE MOTORLU KARA TAŞITI SAYISI (1979-2023)

GRAFİK 124-  1979 ve 2023 YILLARININ MOTORLU KARA TAŞITI TÜRLERİ DAĞILIMI (%)

Kaynak: TÜİK,2024. Not: 2004 yılından itibaren iş makinaları kapsamında yayımlanan taşıtlar ile özel amaçlı taşıtlar içinde yer alan ağır tonajlı taşıtlar “Kamyon” başlığı altında gösterilmiştir.

[i] Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, Motorlu Kara Taşıtları Haber Bülteni Temmuz  2024, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Motorlu-Kara-Tasitlari-Temmuz-2024-53459

[ii] EUROSTAT, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Passenger_cars_in_the_EU

[iii] EUROSTAT, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Passenger_cars_in_the_EU