Tipi: Baskı

Tanımı: Trafiğe kayıtlı kara taşıtlarının türleri ve sayıları

Birimi: Adet

Önem: Motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan emisyonlar, özellikle büyük kent merkezlerinde hava kirliliğinin önemli nedenlerinden biridir. Artan taşıt sayısı bir baskı göstergesidir.

Değerlendirme:

1979 yılında 1.566.405 olan toplam motorlu kara taşıtı sayısı artarak 2022 yılında 26.482.847’ye ulaşmıştır. 1979 yılıyla 2022 yılı motorlu kara taşıt türlerinin payları bakımından karşılaştırılırsa, 2022 yılında otomobil, kamyonet ve motosiklet oranlarındaki artış dikkati çekmektedir. 2022 yılında toplam motorlu kara taşıtı sayısının 53,9%’unu otomobil, 16,2%’sini kamyonet, 15,6%’sını motosiklet, 7,9%’unu traktör, 3,5%’ini kamyon, 1,8%’ini minibüs, 0,8%’ini otobüs, 0,3%’ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturmaktadır[i].

Artan taşıt sayısına karşın, yüksek fiyat ve vergiler dolayısıyla Türkiye’de taşıt sahibi olma oranı Avrupa ortalamasının çok altındadır. 2021 yılı verileriyle, bin kişi başına düşen otomobil sayısı Polonya da 687, Lüksemburg’da 681, İtalya’da 675 iken Türkiye’de bu rakam 157’dir[ii].  2021 AB-27 ortalaması ise 567 olarak belirtilmiştir[iii].

GRAFİK 119- YILLARA GÖRE MOTORLU KARA TAŞITI SAYISI (1979-2022)

GRAFİK 120-  1979 ve 2022 YILLARININ MOTORLU KARA TAŞITI TÜRLERİ DAĞILIMI (%)

Kaynak: TÜİK,2023. Not: 2004 yılından itibaren iş makinaları kapsamında yayımlanan taşıtlar ile özel amaçlı taşıtlar içinde yer alan ağır tonajlı taşıtlar “Kamyon” başlığı altında gösterilmiştir.

[i] Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, Motorlu Kara Taşıtları Haber Bülteni Aralık 2022, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Motorlu-Kara-Tasitlari-Aralik-2022-49436

[ii] https://ec.europa.eu/eurostat/statistics explained/index.php?title=Passenger_cars_in_the_EU#New_passenger_car_engine_fuel:_petrol_popular.2C_diesel_declining.2C_alternative_rising

[iii] EUROSTAT, Passenger cars in the EU - Statistics Explained (europa.eu), https://ec.europa.eu/eurostat/ statisticsexplained/index.php?title=Passenger_cars_in_the_EU#Overview