Tipi: Baskı
Tanımı: Trafiğe kayıtlı kara taşıtlarının türleri ve sayıları
Birimi: Adet
Önem: Motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan emisyonlar, özellikle büyük kent merkezlerinde hava kirliliğinin önemli nedenlerinden biridir. Artan taşıt sayısı bir baskı göstergesidir.
Değerlendirme:
1979 yılında 1.566.405 olan toplam motorlu kara taşıtı sayısı artarak 2020 yılında 24.144.857’ye ulaşmıştır. 1979 yılıyla 2020 yılı motorlu kara taşıt türlerinin payları bakımından karşılaştırılırsa, 2020 yılında otomobil, kamyonet ve motosiklet oranlarındaki artış dikkati çekmektedir. 2020 yılında toplam motorlu kara taşıtı sayısının T,3’ünü otomobil, ,3’ünü kamyonet, ,5’ini motosiklet, %8,1’ini traktör, %3,6’sını kamyon, %2,0’ını minibüs, %0,9’unu otobüs, %0,3’ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturmaktadır[i].
Artan taşıt sayısına karşın, yüksek fiyat ve vergiler dolayısıyla Türkiye’de taşıt sahibi olma oranı Avrupa ortalamasının çok altındadır. 2019 yılı verileriyle, bin kişi başına düşen otomobil sayısı Lüksemburg’da 681, İtalya’da 663 iken Türkiye’de bu rakam 150’dir[ii]. 2019 AB-27 ortalaması ise 553 olarak belirtilmiştir[iii].
GRAFİK 116- YILLARA GÖRE MOTORLU KARA TAŞITI SAYISI (1979-2020)
GRAFİK 117- 1979 ve 2020 YILLARININ MOTORLU KARA TAŞITI TÜRLERİ DAĞILIMI (%)
Kaynak: TÜİK,2021. Not: 2004 yılından itibaren iş makinaları kapsamında yayımlanan taşıtlar ile özel amaçlı taşıtlar içinde yer alan ağır tonajlı taşıtlar “Kamyon” başlığı altında gösterilmiştir.
[i] Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, Motorlu Kara Taşıtları Haber Bülteni Aralık 2020, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Motorlu-Kara-Tasitlari-Aralik-2020-37410
[ii] EUROSTAT, Passenger cars in the EU - Statistics Explained (europa.eu), https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Passenger_cars_in_the_EU#Overview
[iii] EUROSTAT, Passenger cars in the EU - Statistics Explained (europa.eu), https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=Passenger_cars_in_the_EU#Overview
