Tipi: Durum
Tanımlar: Bu gösterge; orman alanlarının toplam büyüklüğünü ifade eder.
Ormanlık Alan: Üzerinde belirli bir kapalılıkta orman örtüsü bulunan alanın hektar ölçü birimine göre büyüklüğüdür.
Normal Kapalı Orman: Ağaçların tepe çatılarının 11-100% oranlarında alanı örttüğü ormanlardır.
Boşluklu Kapalı Orman: Ağaçların tepe çatılarının 10%’dan az oranda alanı örttüğü ormanlardır.
Ağaç Serveti : Göğüs çapı 8 cm ve üzeri gövdelerin, m3 cinsinden dikili kabuklu silindirik gövde hacimleri toplamıdır.
Birimi: ha, km2
Önemi: Ülkemizde, İklim şartlarının yeniden orman yetiştirme konusundaki elverişsizliği ve topoğrafik yapı, mevcut orman varlığının geliştirilmesini zorlaştırmaktadır. Ormanlarımızın, orman arazileri üzerindeki olumsuz baskılar ve çeşitli sebeplerle meydana gelen zararlara karşı iyi korunması büyük önem taşımaktadır.
Değerlendirme:
2024 yılı sonu itibariyle Türkiye’nin toplam orman alanı 23.363.084 ha’dır. Bu orman alan miktarı ülke genel alan toplamının 30%’u kadardır. Bu alanın 59%’u normal kapalı, 41%’i boşluklu kapalıdır[i].
2023 yılı sonu itibariyle Türkiye ormanlarının ağaç serveti 1.798.061.769 m3’dür. Bunun 96,5%’i normal kapalı orman alanlarına, 3,5%’i ise boşluklu kapalı orman alanlarına aittir. 1973 ile 2024 yılları arasında ülke ormanlarının ağaç servetinde 863 milyon m3 artış olmuştur[ii].
Türkiye’de 1999 yıllında orman alan miktarı ülke yüzölçümünün 26,7%’si iken, 2024 yılında bu oran 30%’a yükselmiştir.
TABLO 29- YILLAR İTİBARİYLE ORMAN ALANI
|
YILLAR |
1973 |
1999 |
2005 |
2010 |
2012 |
2015 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 | 2024 |
|
Orman Alanı (hektar) |
20.199.296 |
20.763.248 |
21.188.747 |
21.537.091 |
21.678.134 |
22.342.935 |
22.621.935 |
22.740.297 |
22.933.000 |
23.110.000 |
23.245.000 |
23.363.071 | 23.363.084 |
Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Sayfalar/Istatistikler.aspx
GRAFİK 111- ORMAN ALANLARININ ORMAN FORMUNA GÖRE DAĞILIMI
Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü,2025
GRAFİK 112- ORMAN SERVETİNİN ORMAN FORMUNA GÖRE DAĞILIMI
Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü,2025
Türkiye ormanlarının 41%'si boşluklu kapalı orman alanı olup verimsizdir. Verimsiz orman alanlarının rehabilite edilerek verimli hale dönüştürülmesi önem taşımaktadır. Rehabilite çalışmaları kapsamında 2023 yılında;15.488 ha alanda ağaçlandırma, 50.896 ha alanda rehabilitasyon, 25.564 ha alanda erozyon kontrolü, 15.285 ha alanda sel kontrolü, 12.775 ha alanda mera ıslahı, 4.651 ha alanda özel ağaçlandırma, 15.739 ha alanda suni tensil çalışması olmak üzere toplam 140.398 ha alanda orman tesis çalışması yapılmıştır [iii]
GRAFİK 113- (1990-2023) ORMAN TESİS ÇALIŞMALARI (ha)
Kaynak:Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, “Orman İstatistikleri 2023”, https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler, 2024
Tablo 30-BÜYÜYEN STOK HEKTAR BAŞINA 2023
|
Orman Alanı (ha) |
Orman Serveti (m3) |
Büyüyen Stok (m3/ha) |
|
|
Normal |
13.708.972 |
1.705.573.228 |
124 |
|
Boşluklu Kapalı |
9.654.099. |
68.099.059 |
7 |
|
TOPLAM |
23.363.071 |
1.773.672.287 |
8 |
Tablo 31-ÜRETİMİN ARTIMA ORANI 2023
|
Artım (m3) |
Üretim (m3) |
Üretimin Artışa Oranı (%) |
|
50.135.846 |
27.773.419 |
55 |
Normal kapalı ormanlarımız aynı yaşlı veya değişik yaşlı olarak işletilmektedir. Aynı yaşlı olarak işletilen normal kapalı ormanlarımızın “d” ve “e” çağındaki ormanlar ile değişik yaşlı olarak işletilen ormanlarımızın “A” kuruluş tipindeki ormanlar yaşlı orman olarak değerlendirilmiştir. Bu kriterlere göre normal kapalı ormanlarımızın yaklaşık 1.246.096 ha’ı yaşlı ormanlardan oluşmaktadır. Buna göre normal kapalı ormanların 9%’u yaşlı ormanlardan oluşmaktadır.
[i] Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, 2024
[ii] Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü,2024
[iii] Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü,”Orman İstatistikleri 2023” https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler,2024
