Tipi: Durum
Tanımlar:
Bu gösterge; orman alanlarının toplam büyüklüğünü ifade eder.
Ormanlık Alan: Üzerinde belirli bir kapalılıkta orman örtüsü bulunan alanın hektar ölçü birimine göre büyüklüğüdür.
Normal Kapalı Orman: Ağaçların tepe çatılarının 11-100% oranlarında alanı örttüğü ormanlardır.
Boşluklu Kapalı Orman: Ağaçların tepe çatılarının 10%’dan az oranda alanı örttüğü ormanlardır.
Ağaç Serveti : Göğüs çapı 8 cm ve üzeri gövdelerin, m3 cinsinden dikili kabuklu silindirik gövde hacimleri toplamıdır.
Birimi: ha, km2
Önemi: Ülkemizde, İklim şartlarının yeniden orman yetiştirme konusundaki elverişsizliği ve topoğrafik yapı, mevcut orman varlığının geliştirilmesini zorlaştırmaktadır. Ormanlarımızın, orman arazileri üzerindeki olumsuz baskılar ve çeşitli sebeplerle meydana gelen zararlara karşı iyi korunması büyük önem taşımaktadır.
Değerlendirme:
2022 yılı itibariyle Türkiye’nin toplam orman alanı 23.245.000 ha’dır. Bu orman alan miktarı ülke genel alan toplamının 29,8%’i kadardır. Ancak bu alanın 59%’u normal kapalı, 41%’i boşluklu kapalıdır[i].
2022 yılı itibariyle Türkiye ormanlarının ağaç serveti 1.736.402.000 m3’dür. Bunun 96%’sı normal kapalı orman alanlarına, 4%’ü ise boşluklu kapalı orman alanlarına aittir. 1973 ile 2022 yılları arasında ülke ormanlarının ağaç servetinde 800 milyon m3 artış olmuştur[ii].
Türkiye’de 1999 yıllında orman alan miktarı ülke yüzölçümünün 26,7%’si iken, 2022 yılında bu oran 29,8%’e yükselmiştir.
TABLO 28- YILLAR İTİBARİYLE ORMAN ALANI
|
YILLAR |
1973 |
1999 |
2005 |
2010 |
2012 |
2015 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
|
Orman Alanı (hektar) |
20.199.296 |
20.763.248 |
21.188.747 |
21.537.091 |
21.678.134 |
22.342.935 |
22.621.935 |
22.740.297 |
22.933.000 |
23.110.000 |
23.245.000 |
Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Sayfalar/Istatistikler.aspx
GRAFİK 107- ORMAN ALANLARININ ORMAN FORMUNA GÖRE DAĞILIMI
Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü,2023
GRAFİK 108- ORMAN SERVETİNİN ORMAN FORMUNA GÖRE DAĞILIMI
Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü,2023
Türkiye ormanlarının 41%’i boşluklu kapalı orman alanı olup verimsizdir. Rehabilite çalışmaları kapsamında 2022 yılında; 30.183 ha alanda ağaçlandırma, 55.107 ha alanda rehabilitasyon, 19.850 ha alanda erozyon kontrolü, 16.238 ha alanda sel kontrolü, 12.893 ha alanda mera ıslahı, 6.537 ha alanda özel ağaçlandırma, 27.800 ha alanda suni tensil çalışması olmak üzere toplam 168.608 ha alanda orman tesis çalışması yapılmıştır[iii]
GRAFİK 109- (1990-2022) ORMAN TESİS ÇALIŞMALARI (ha)
Kaynak:Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, “Orman İstatistikleri 2022”, https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler, 2023
Tablo 29-BÜYÜYEN STOK HEKTAR BAŞINA 2022
|
Orman Alanı (ha) |
Orman Serveti (m?3;) |
Büyüyen Stok (m?3;/ha) |
|
|
Normal |
13.707.843 |
1.668.239.148 |
122 |
|
Boşluklu Kapalı |
9.537.157 |
68.162.852 |
7 |
|
TOPLAM |
23.245.000 |
1.736.402.000 |
75 |
Tablo 30-ÜRETİMİN ARTIMA ORANI 2022
|
Artım (m?3;) |
Üretim (m?3;) |
Üretimin Artışa Oranı (%) |
|
47.800.000 |
30.077.533 |
63 |
Normal kapalı ormanlarımız aynı yaşlı veya değişik yaşlı olarak işletilmektedir. Aynı yaşlı olarak işletilen normal kapalı ormanlarımızın “d” ve “e” çağındaki ormanlar ile değişik yaşlı olarak işletilen ormanlarımızın “A” kuruluş tipindeki ormanlar yaşlı orman olarak değerlendirilmiştir. Bu kriterlere göre normal kapalı ormanlarımızın yaklaşık 1.246.096 ha’ı yaşlı ormanlardan oluşmaktadır. Buna göre normal kapalı ormanların 9%’u yaşlı ormanlardan oluşmaktadır.
[i] Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, 2023
[ii] Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü,2023
[iii] Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü,”Orman İstatistikleri 2022” https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler,2023
