Tipi: Baskı

Tanımı: Ulaştırmadan kaynaklanan sera gazı emisyonlarını (CO₂, CH₄ ve N₂O) ifade eder. Toplam ulaştırma emisyonları, karayolu, demiryolu, deniz taşımacılığı, havacılık ve diğer ulaştırma türlerine ayrılabilir. Ulaştırma ile ilgili sera gazı emisyonlarına, uluslararası havacılık ve deniz taşımacılığı dahil değildir.

Birimi: kiloton CO₂ eşdeğeri

Önem: Ulaştırmanın iklim değişimine katkısı ve bu katkının ulaştırma türlerine göre dağılımı, salınımın izlenmesi ve kontrolü açısından önemlidir. Pek çok Avrupa politikası ve stratejisi ulaştırmadan kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltmaya odaklanmıştır.  Ortaya çıkan emisyonlarda, vergiler, verimlilik, yakıt tipi, yükleme gibi faktörler önemli olduğundan, politikalar bu konulara eğilmektedir. 

Değerlendirme:

TÜİK’in seragazı emisyon envanteri verilerine göre, 2022 yılında, Türkiye’nin toplam seragazı emisyonu CO₂ eşdeğeri olarak 558,3 milyon tondur. 2021 yılında toplam seragazı emisyonunun 91.067 kiloton CO₂ eşdeğerini ulaştırma kaynaklı emisyonlar oluştururken, 2022 yılında bu miktar toplam emisyonların 91.866 kiloton CO₂ eşdeğerini oluşturmaktadır. 1990 yılında ulaştırma kaynaklı emisyonların toplam seragazı emisyonlarındaki payı ise 12,8% iken 2022 yılında bu rakam 16,5% olmuştur.

TÜİK’in 2022 yılı seragazı emisyon envanteri verilerine göre; ulaştırmadan kaynaklanan CO₂ emisyonunun 94,1%’i karayolundan, 3,7%’i havayolundan, 1,2%’si denizyolundan, 0,6%’sı demiryolundan ve 0,5%’i ise diğer ulaştırma türlerinden kaynaklanmaktadır.

GRAFİK 118- ULAŞTIRMA TÜRÜNE GÖRE SERAGAZI EMİSYONU

TABLO 36- ULAŞTIRMA TÜRÜNE GÖRE SERAGAZI EMİSYONU (kiloton CO₂ eşdeğeri)

Kaynak: TÜİK, 2024